सुनिता विल्यम्स यांचे घर वापसी: नऊ महिन्यांच्या अंतराळ प्रवासानंतर पृथ्वीवर पुनरागमन

नासा अंतराळवीर सुनिता विल्यम्स आणि त्यांचे सहकारी बुच विलमोअर अखेर नऊ महिन्यांनंतर आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकावरून (ISS) पृथ्वीवर परतण्याच्या प्रवासाला लागले आहेत. सुरुवातीला बोईंगच्या स्टारलाईनर अंतराळयानाच्या चाचणीसाठी ही मोहिम अल्पकालीन असणार होती. मात्र, तांत्रिक अडचणींमुळे त्यांचा मुक्काम अपेक्षेपेक्षा अधिक लांबला. अखेर, शास्त्रीय संशोधन आणि अनेक आव्हानांचा सामना करत त्यांनी पृथ्वीवर परतण्यासाठी महत्त्वपूर्ण टप्पा गाठला आहे.

पृथ्वीवरील पुनरागमनाचा प्रवास

मंगळवारी सकाळी, भारतीय प्रमाण वेळेनुसार १०:३५ वाजता, विल्यम्स आणि विलमोअर ISS मधून बाहेर पडले आणि पृथ्वीच्या दिशेने १७ तासांचा प्रवास सुरू केला. नासाने पुष्टी केली आहे की हे दोन्ही अंतराळवीर स्पेसएक्सच्या ड्रॅगन अंतराळयानातून प्रवास करत आहेत आणि बुधवारी पहाटे सुमारे ३:२७ वाजता फ्लोरिडाच्या किनाऱ्यावर हे यान उतरणार आहे.

ही परतीची यात्रा त्यांच्या अंदाजे कमी कालावधीच्या मोहिमेचा अनपेक्षित दीर्घकालीन अनुभव ठरली आहे. बोईंगच्या स्टारलाईनर यानाच्या पहिल्या मानववाहू उड्डाणासाठी ही चाचणी मोहिम होती. मात्र, प्रक्षेपणानंतर यानाच्या प्रोपल्शन सिस्टममध्ये अडचणी आल्यामुळे ते सुरक्षितरित्या पृथ्वीवर परतण्यास असमर्थ ठरले, आणि शेवटी ते रिकामेच परत पाठवण्यात आले.

बोईंग स्टारलाईनर: आव्हानात्मक मोहिमेचा अनुभव

बोईंगच्या स्टारलाईनर यानाची चाचणी नासाच्या व्यावसायिक अंतराळ मोहिमेसाठी महत्त्वाची होती. हे यान स्पेसएक्सच्या ड्रॅगन यानाला पर्याय म्हणून विकसित करण्यात आले होते. जून २०२३ मध्ये विल्यम्स आणि विलमोअर यांना ISS वर पोहोचवण्यासाठी हे यान वापरण्यात आले होते. मात्र, प्रोपल्शनमध्ये अडचणी आल्यामुळे त्यांचा परतीचा प्रवास रद्द करण्यात आला.

यानंतर, नासाने त्यांच्या सुरक्षित पुनरागमनासाठी स्पेसएक्सच्या अधिक विश्वासार्ह आणि सिद्ध केलेल्या ड्रॅगन अंतराळयानाचा पर्याय निवडला. या घटनाक्रमामुळे स्टारलाईनरच्या विश्वसनीयतेबाबत शंका निर्माण झाल्या असून भविष्यातील अंतराळ मोहिमांवर त्याचा परिणाम होऊ शकतो.

सुनिता विल्यम्स: भारतीय वंशाची प्रेरणादायी अंतराळवीर

भारतीय वंशाच्या सुनिता विल्यम्स या अनुभवी अंतराळवीर असून, त्यांनी पूर्वी सर्वाधिक वेळ अंतराळात राहण्याचा विक्रम केला आहे. त्याशिवाय, महिलांमध्ये सर्वाधिक स्पेसवॉक करण्याचा मानही त्यांना मिळाला आहे. त्यांच्या प्रदीर्घ अंतराळ प्रवासांमुळे त्या नासाच्या महत्त्वाच्या मोहिमांमध्ये अग्रस्थानी राहिल्या आहेत.

या दीर्घ मुक्कामादरम्यान, त्यांनी ISS वर मानव शरीरावर मायक्रोग्रॅव्हिटीचा परिणाम, जैविक संशोधन, तसेच अंतराळ तंत्रज्ञानातील नवनवीन प्रयोगांमध्ये मोलाची भूमिका बजावली. त्यांची जिद्द आणि कठोर परिश्रम भविष्यातील अंतराळवीरांसाठी प्रेरणादायी ठरत आहे.

त्यांच्या पुनरागमनानंतर पुढील पावले

फ्लोरिडाच्या समुद्रात ड्रॅगन यान उतरल्यानंतर, विल्यम्स आणि विलमोअर यांची आरोग्य तपासणी केली जाईल. दीर्घकाळ मायक्रोग्रॅव्हिटीमध्ये राहिल्यामुळे हाडांची घनता, स्नायूंची ताकद आणि शारीरिक आरोग्यावर परिणाम होतो, त्यामुळे नासा त्यांच्या आरोग्य स्थितीचे बारकाईने निरीक्षण करेल.

तसेच, बोईंग आणि नासा स्टारलाईनर यानाच्या तांत्रिक समस्यांवर सखोल चौकशी करतील आणि भविष्यातील मोहिमांसाठी आवश्यक सुधारणा निश्चित करतील. या समस्यांचे निराकरण न केल्यास स्टारलाईनरच्या पुढील उड्डाणांवर परिणाम होऊ शकतो.

अंतराळ अन्वेषणातील महत्त्वाचा टप्पा

सुनिता विल्यम्स यांची घरवापसी हा अंतराळ प्रवासातील कठीण परिस्थिती आणि वैज्ञानिक प्रगती यांचा संगम म्हणता येईल. हा अनुभव केवळ अंतराळ मोहिमांमधील आव्हाने स्पष्ट करत नाही, तर भविष्यातील अंतराळ सफरीसाठी नवीन उपाययोजना करण्याची गरजही अधोरेखित करतो.

बोईंग स्टारलाईनरच्या या अपयशामुळे भविष्यातील मानव अंतराळ मोहिमांसाठी सुरक्षा आणि विश्वसनीयता यांचे महत्त्व अधोरेखित झाले आहे. भविष्यातील अंतराळ मोहिमांसाठी या अनुभवातून महत्त्वाचे धडे घेतले जातील, ज्यामुळे मानवाचे अंतराळातील भविष्य अधिक सुरक्षित आणि प्रभावी होऊ शकते.